Lepsza Konstytucja po roku

Święto Konstytucji 3 maja jest dla Lepszego Jutra datą szczególną. To właśnie 3 maja Stowarzyszenie oficjalnie rozpoczęło swoją działalność publicystyczną. Fundujący nas tekst opowiadał o tym, czym jest dla nas Konstytucja i jaka naszym zdaniem powinna być. Od roku przyglądamy się pięciu obszarom, które okazały się dla nas szczególnie ważne i kształtujące. Są to: dialog, ustrój, samorząd, wspólnota i tożsamość. Każdy z nich wiąże się bezpośrednio z Konstytucją i pozwala nam rozmawiać o fundamentach tworzących nasze państwo. Jak chcemy, żeby ono wyglądało? Na czym chcemy opierać się w Lepszym Jutrze? Zapraszamy Was na krótki przegląd tego co jest dla nas ważne i o czym mówiliśmy w ciągu minionego roku.

Dialog – podstawa demokracji

Art. 1. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

Dialog jest dla nas szczególnie ważny. Uważamy bowiem, że jest on koniecznym warunkiem demokracji. Bez niego nie możemy mówić o reprezentacji ani o poznaniu i rozumieniu realnych potrzeb społeczeństwa.

Wszyscy mamy prawo głosu, możemy podejmować decyzję o tym, jak zarządzane będzie nasze państwo. By jednak robić to zdrowo i bezpiecznie, musimy dojść do konsensusu w kwestiach fundamentalnych. Nie wydarzy się to bez przestrzeni na otwarty dialog, bez usłyszenia siebie nawzajem i wspólnej pracy. Czasami będzie to trudne, będziemy musieli wyjść ze swoich baniek, zmierzyć się z trudnymi emocjami, takimi jak złość czy strach. W Lepszym Jutrze wierzymy, że warto. Dialog jest dla nas drogą do wspólnej, bezpiecznej przyszłości.

Ustrój - nasze najważniejsze narzędzie

Art. 2. Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym.

By móc tworzyć bezpieczne i stabilne państwo, niezbędne nam są zasady i procesy, które będą je regulować. Dlatego tak ważne jest przyjrzenie się naszemu ustrojowi i sposobom jego działania.

Wszelkie procesy i struktury powinny wynikać z ustalonych na drodze dialogu podstawowych wartości i potrzeb społeczeństwa. Ustrój jest zestawem narzędzi, dlatego sposób zarządzania powinien być spójny z wypracowaną wizją państwa. Prawo ma służyć państwu i jego obywatelom, a nie indywidualnym interesom polityków. To głos i potrzeby społeczeństwa powinny być podstawą tworzenia się struktur i zmian w ich zakresie, dlatego tak ważna jest dla nas partycypacja obywatelska.

Samorząd - wpływ na naszą codzienność

Art. 15. 1. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. 2. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa ustawa. Art. 16. 1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową.

Samorządy to jedne z ważniejszych i najbliższych nam obszarów państwa. W ogromnym stopniu bezpośrednio oddziałują na życie każdej i każdego z nas. Mimo to są jednak pomijane w dyskursie publicznym.

W Lepszym Jutrze staramy się prowadzić merytoryczną i odważną rozmowę o samorządzie, ponieważ to właśnie tam państwo powinno odpowiadać na nasze lokalne potrzeby. Co więcej, uważamy, że jest to miejsce, w którym możemy sami wpływać na realizację tych potrzeb - bliżej nam do radnej niż do posła, a łatwiej osiągnąć porozumienie, kiedy rozmawiamy o remoncie ulicy, a nie polityce zagranicznej. Dlatego powinniśmy kierować samorządy w stronę większej otwartości, zachęcania do partycypacji oraz współdziałania ze wspólnotą, na której się opierają.

Wspólnota - bezpieczna przestrzeń dla każdego

Preambuła ...my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej... Art. 4. 1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.

Wierzymy, że tym co najbardziej nas kształtuje, a także pozwala się zakorzenić i określić swoją tożsamość, są wspólnoty. Mogą mieć one wiele charakterów i gromadzić osoby na podstawie różnorodnych doświadczeń.

Wspólnoty pozwalają nam czuć się bezpiecznie, zapewniają ochronę i wsparcie. Tworzą je w końcu nasi najbliżsi, osoby, z którymi dzielimy wartości, poglądy, doświadczenia. Przynależność do wspólnoty pomaga w zdrowym rozwoju jednostki, stwarza dla niej komfortową i bezpieczną przestrzeń. Wspólnota zapewnia podstawowe potrzeby społeczne, pomaga w sytuacjach kryzysowych, angażuje nas w życie publiczne i ułatwia partycypację. Życie i uczestnictwo we wspólnocie powinno uszczęśliwiać i wzmacniać jednostkę, dlatego potrzebujemy budować otwarte, wspierające wspólnoty, ale musimy także sami chcieć w nich uczestniczyć.

Tożsamość - na pograniczu prywatnego i politycznego

Art. 25 2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym. Art. 32 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Tożsamości budują się na wielu poziomach i dotyczą wszelkich aspektów życia. Budowanie i określanie swojej tożsamości, pozwala na dookreślenie podstawowych wartości kierujących jednostką, a także odnalezienie odpowiednich wspólnot i odpowiedzi na indywidualne potrzeby.

Istnieją także tożsamości zbiorowe, oparte np. na pochodzeniu i obywatelstwie. Często są one odgórnie narzucane, a dyskusja na ich temat jest uznawana za atak lub bunt. Brak rozmowy i otwartości na różnorodne doświadczenia, często prowadzi do skrajności i polaryzacji, która uniemożliwia bezpieczną rozmowę i budowanie wspólnot narodowych. By móc budować zdrowe społeczeństwo i zapobiegać polaryzacji niezbędna jest rozmowa na temat przybieranych przez nas tożsamości, oraz fundamentalnych wartości, do których się odnosimy.

To był rok naszej pracy w pigułce. Dziękujemy Wam za wszystkie odczytania i odsłuchania. Nie przerywamy pracy, kontynuujemy nasze rozważania, szukamy nowych obszarów do wzięcia na tapet i specjalizujemy się w tym, co dla nas najważniejsze.  Wypatrujcie kolejnych treści od Lepszego Jutra już wkrótce!

Przeczytaj więcej: